یکی از عوامل مهم موثر بر عدم‌قطعیت کل در بسیاری از اندازه‌گیری‌ها تفکیک‌پذیری است که بایستی سهم آن در بودجه عدم‌قطعیت کل در نظر گرفته شود. نحوه محاسبه عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری می‌تواند بسته عامل مختلفی، متفاوت باشد. بر این اساس در این پست به بررسی و ارزیابی عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری تجهیزات مختلف اندازه‌گیری می‌پردازیم. مطالب در نظر گرفته شده برای این پست به شرح زیر است:

۱- عدم قطعیت تفکیک پذیری چیست؟

۲- چرا عدم قطعیت تفکیک پذیری مهم است؟

۳- عدم قطعیت تفکیک پذیری و تحلیل عدم‌قعطیت

۴- معادلات عدم قطعیت تفکیک پذیری

۵- نحوه محاسبه عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری برای انواع تجهیزات

۶- تبدیل عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری به عدم‌قطعیت استاندارد

۷- دست کم گرفتن و بیش از حد گرفتن عدم‌قطعیت در اندازه‌گیری

۸- مثال‌های از محاسبه عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری به همراه تصاویر تجهیزات

۱-عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری چیست؟

عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری، عدم‌قطعیتی در اندازه‌گیری است که از سهم تفکیک‌پذیری تجهیزات اندازه گیری به وجود آمده است.

۲- چرا عدم قطعیت تفکیک پذیری مهم است؟

عدم قطعیت تفکیک پذیری مهم است، زیرا محدودیت‌های تجهیزات اندازه‌گیری را در نظر می‌گیرد. درستی، دقت و قابلیت اندازه‌گیری‌های شما توسط تفکیک‌پذیری استاندارد اندازه‌گیری و دستگاه تحت آزمون محدود می‌شود. مهم نیست که چگونه نتایج اندازه‌گیری توسط تفکیک‌پذیری استانداردهای اندازه‌گیری و دستگاه‌های تحت آزمون محدود می‌شود، مهم آن است که تفکیک‌پذیری تمام تجهیزات را در سیستم اندازه‌گیری در نظر بگیریم و آگاه باشیم که دستگاه‌هایی باتفکیک‌پذیری کم قابلیت اندازه‌گیری را محدود می‌کند.

به عنوان مثال، شما می‌توانید خروجی ولتاژ یک کالیبراتور چند منظوره (مثلاً Fluke 5700A) را به یک مولتی‌متر ۳٫۵ دجیت مقایسه کنید، تفکیک‌پذیری دستگاه تحت آزمون تأثیر قابل توجهی بر نتیجه اندازه‌گیری و عدم‌قطعیت مرتبط به آن خواهد داشت.

در مثال دیگر، شما می‌توانید طول گیج بلوک را به یک کالیبراتور دیجیتال مقایسه کنید، اما تفکیک‌پذیری کالیبراتور دیجیتال بر نتایج اندازه‌گیری و عدم‌قطعیت مربوط آن تاثیر می‌گذارد، حتی اگر از گیج بلوک گرید صفر استفاده می‌کنید.

در هر دو مثال ارائه شده، تجهیزات اندازه‌گیری صنعتی با استفاده از تجهیزات دقیق کالیبره شده‌اند و نتایج اندازه‌گیری و عدم‌قطعیت اندازه‌گیری به وضوح تحت تاثیر تفکیک‌پذیری ضعیف تجهیزات تحت آزمون قرارگرفته است. بر این اساس، عدم‌‌قطعیت تفکیک‌پذیری صرف نظر از اینکه تاثیر آن برای عدم‌قطعیت محاسبه شده در اندازه‌گیری معنادار است یا خیر، از اهمیت زیادی برخودار است.

۳- عدم قطعیت تفکیک پذیری و تحلیل عدم‌قطعیت

عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری یکی از عاملی است که باید در تجزیه و تحلیل عدم‌قطعیت در نظر گرفته شود. با این حال، شما باید تمام تجهیزات در سیستم اندازه گیری خود را در نظر بگیرید.

۳-۱- کالیبراسیون ساده

برای اندازه‌گیری‌های یا کالیبراسیون ساده، ممکن است فقط دو تجهیز اندازه‌گیری وجود داشته باشید (استاندارد اندازه‌گیری و دستگاه تحت آزمون). در این سناریو،  تفکیک‌پذیری هم استاندارد اندازه‌گیری و هم دستگاه تحت آزمون باید در نظر گرفته شود.

اگر شما اندازه‌گیری یا کالیبراسیونی را انجام می‌دهید که در آن نوع دستگاه تحت آزمون همیشه یکسان است، باید تفکیک‌پذیری دستگاه تحت آزمون را در بودجه عدم‌قطعیت خود را به محاسبات عدم‌قطعیت بهترین قابلیت کالیبراسیون (CMC) در نظر گرفته شود.

از سوی دیگر، اگر شما اندازه‌گیری و کالیبراسیون را انجام می‌دهید که در آن دستگاه تحت آزمون می‌تواند به طور مرتب تغییر می‌کند، شما باید تفکیک‌پذیری دستگاه تحت آزمون را از برآوردهای عدم‌قطعیت CMC خود حذف کنید. در عوض، بعد از محاسبه عدم‌قطعیت کالیبراسیون مطابق با راهنمای ILAC P14، سهم عدم‌قطعیت ناشی از تکفکیک‌پذیری دستگاه تحت آزمون‌ خود را در گزارش نهایی وارد کنید. به این ترتیب از دو بار در نظر گرفتن سهم عدم‌قطیت ناشی از تفکیک‌پذیری و بیش از حد بزرگ شدن عدم‌قطعیت نهایی اجتناب می‌شود.

۳-۲- کالیبراسیون پیچیده

در هنگام انجام کالیبراسیون‌های پیچیده، احتمالاً چندین استاندارد اندازه‌گیری برای فرایند کالیبراسیون دستگاه تحت آزمون شما وجود دارد. در این سناریو، باید تفکیک‌پذیری هر یک از استانداردهای اندازه‌گیری را در فرایند خود در نظر بگیرید. اگر استانداردهای اندازه‌گیری شما دارای واحدهای مختلف اندازه‌گیری باشد، باید کار بیشتری را برای محاسبه ضریب حساسیت یا عدم‌قطعیت کسری انجام دهید.

هنگام استفاده از ضرایب حساسیت یا عدم‌قطعیت کسری، مطمئن شوید که از قوانین انتشار برای تجزیه و تحلیل عدم‌قطعیت پیروی‌ می‌کنید.

مشابه کالیبراسیون ساده؛ اگر شما اندازه‌گیری یا کالیبراسیونی را انجام می‌دهید که در آن نوع دستگاه تحت آزمون تغییر نمی‌کند، باید تفکیک‌پذیری دستگاه تحت آزمون را در بودجه عدم‌قطعیت خود را به محاسبات عدم قطعیت CMC در نظر گرفته شود.

اگر فرایند کالیبراسیون برای انواع مختلفی از دستگاه‌ها استفاده می‌شود. شما باید تفکیک‌پذیری دستگاه تحت آزمون را از برآوردهای عدم‌قطعیت CMC خود حذف کنید و آن سهم عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری را در گزارش نهایی عدم‌قطعیت وارد کند.

۴- معادله عدم قطعیت تفکیک پذیری

هنگام تعیین عدم قطعیت تفکیک پذیری، معادلات متعددی وجود دارد که می‌تواند برای ارزیابی تفکیک‌پذیری تجهیزات اندازه گیری استفاده شوند. بزرگترین چالش برای بسیاری از افراد تصمیم‌گیری در خصوص اینکه کدام معادله باید استفاده شود، است. برای انتخاب معادله مناسب، مهم است که  عوامل زیر را ارزیابی کنیم:

– نوع دستگاه (مثلا صفحه نمایش دیجیتال، مقیاس آنالوگ یا آرتیفکت)؛
– نظریه عملیات؛
– تفکیک‌پذیری اندازه‌گیری؛

۴-۱- تفکیک‌پذیری کامل برای گستره / مقیاس

زمانی که تفکیک‌پذیری کامل تجهیز اندازه‌گیری در نظر گرفته می‌شود از معادله زیر برای تعیین عدم‌قطعیت اندازه‌گیری ناشی از تفکیک‌پذیری استفاده می‌شود. در این معادله، تفکیک‌پذیری کامل دستگاه اندازه‌گیری به عنوان عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری در نظر گرفته شده است.

Ures: عدم‌قطعیت ناشی از تفکیک‌پذیری

Ri: تفکیک‌پذیری ابزار اندازه‌گیری

۴-۲- نصف تفکیک‌پذیری برای گستره / مقیاس

زمانی که نصف تفکیک‌پذیری تجهیز اندازه‌گیری در نظر گرفته می‌شود از معادله زیر برای تعیین عدم‌قطعیت اندازه‌گیری ناشی از تفکیک‌پذیری استفاده می‌شود. در این معادله، تفکیک‌پذیری دستگاه اندازه‌گیری پس از تقسیم شدن بر ۲ به عنوان عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری در نظر گرفته شده است.

Ures: عدم‌قطعیت ناشی از تفکیک‌پذیری

Ri: تفکیک‌پذیری ابزار اندازه‌گیری

۴-۳- تفکیک‌پذیری مقیاس دقیق

زمان تخمین عدم‌قطعیت تجهیزات و مقیاس‌های آنالوگ از معادله زیر استفاده می‌شود. در این معادله، تفکیک‌پذیری دستگاه اندازه‌گیری پس از تقسیم شدن بر برآورد ضریب‌ریزی (ریزسنجی) مقیاس آنالوگ به عنوان عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری در نظر گرفته می‌شود.

Ures: عدم‌قطعیت ناشی از تفکیک‌پذیری

Ri: تفکیک‌پذیری ابزار اندازه‌گیری

fi: ضریبی که زینه‌بندی می‌تواند بر آن تقسیم شود.

این معادله برای متولوژیست‌های و تکنسین‌هایی با تجربه است که می‌توانند به درستی برآورد ضریب‌ریزی (ریزسنجی) مقیاس آنالوگ را تعیین کنند. هنگام کار با دستگاه‌های آنالوگ، بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری را با نصف کردن تفکیک‌پذیری تجهیز اندازه‌گیری تعیین شود. این امر ممکن است برای بسیاری از تجهیزات مناسب باشد، اما اگر نصف فاصله بین نشانگرهای مقیاس بیش از مشخصات و رواداری باشد، چه؟ در این سناریو، راه حل نصف کردن تفکیک‌پذیری ابزار نمی‌تواند عدم‌قطعیت را به نحوه مناسبی برآورد نمایید. در حالت بایستی در نظر بگیرید که چگونه می‌توانید تفکیک‌پذیری مقیاس بین نشانگرها (ریزسنجی) را برآورد کنید.

۴-۴- نحوه تعیین ضریب‌ریزی (ریزسنجی)

برای انجام این کار، باید عوامل زیر را در نظر بگیرید:

تفکیک‌پذیری مقیاس؛
عرض نشانگرهای مقیاس؛ و
عرض صفحه عقربه‌دار، عقربه، یا نشانگرها.

گام ۱: تفکیک‌پذیری را در مقیاس آنالوگ فعلی تعیین کنید.
گام ۲:  عرض نشانگر مقیاس و عقربه نشانگر را بررسی کنید.
گام ۳: ضریب‌ریزی را تعیین کنید: یعنی آنکه چند بار مقیاس تفکیک‌پذیری فعلی می‌تواند تقسیم شود؛

الف) تعیین اینکه چند نشانگر مقیاس می‌تواند بین فاصله نشانگرهای مقیاس فعلی قرار گیرد.
ب) تعیین اینکه چند عقربه‌ می‌تواند بین نشانگرهای مقیاس فعلی قرار گیرند.
ج) کوچکترین تعداد را در بخش الف و ب انتخاب کنید این مقدار را برای ضریب ریزی در نظر بگیرید. 

گام ۴: تفکیک‌پذیری مقیاس آنالوگ فعلی (گام ۱) را بر ضریب‌ریزی مقیاس (گام ۳ – ج) تقسیم کنید.

۵- محاسبه عدم قطعیت تفکیک پذیری بر اساس نوع تجهیزات

عدم قطعیت تفکیک پذیری تحت تاثیر نوع تجهیزات اندازه‌گیری قرار می‌گیرد. در ادامه، دستورالعمل‌های گام به گام برای تعیین عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری تجهیزات مختلف اندازه‌گیری ارائه می‌شود.

۵-۱- نحوه تعیین عدم قطعیت تفکیک‌پذیری برای تجهیزات دیجیتال

برای پیدا کردن تفکیک‌پذیری تجهیزات اندازه‌گیری با صفحه نمایش دیجیتال، فقط کافی است:

۱- حداقل رقم معنادار را پیدا کنید (نکته: آخرین عدد در سمت راست)؛
۲- کوچکترین تغییر افزایشی در ارقام نشانگر را تعیین کنید (به عنوان مثال ۱، ۲، ۵ و غیره)
۳- تعیین اینکه آیا دستگاه رقم آخر گرد می‌کند یا خیر؛
۴- اگر دستگاه رقم آخر را گرد می‌کند تفکیک‌پذیری را بر ۲ تقسیم می‌شود در غیر این صورت بر ۱ تقسیم‌ می‌گردد.

۵-۲- نحوه تعیین عدم قطعیت تفکیک پذیری برای تجهیزات آنالوگ

برای پیدا کردن تفکیک‌پذیری تجهیزات اندازه‌گیری با صفحه نمایش دیجیتال، فقط کافی است:

۱- حداقل مقیاس فاصله‌ای را مشخص کنید (یعنی فاصله بین نشانگرهای مقیاس)؛
۲- عرض نشانگر مقیاس و عقربه آن را بررسی کنید (در صورتی که عقربه وجود دارد)؛
۳- تعداد دفعاتی که فاصله مقیاس‌های کنونی را می‌توان بر عرض عقربه یا عرض نشانگرها تقسیم کرد، را تعیین کنید (به عنوان مثال ۱، ۲، ۵ و غیره)؛
۴- تفکیک‌پذیری مقیاس فعلی را با مقدار تعیین شده در مرحله قبل تقسیم کنید.

۵-۳- نحوه تعیین عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری برای ارتیفکت‌ها

برای پیدا کردن رزولوشن تجهیزات اندازه‌گیری بدون مقیاس یا نمایشگر (ارتیفکت‌ها مثل گیج بلوک و وزنه‌ها)، فقط کافی است:

۱- به گزارش کالیبراسیون ارتیفکت‌ها مراجعه کنید.

۲- مقدار اندازه‌گیری و عدم‌قطعیت آنها را بیابید.

۳- تعیین کنید کدامیک (مقدار اندازه‌گیری یا عدم‌قطعیت) تفکیک‌پذیری کمتری دارد.

۴- تفکیک‌پذیری کمتر را به عنوان تفکیک‌پذیری ارتیفکت انتخاب نمایید.

۶- تبدیل تفکیک‌پذیری به عدم قطعیت استاندارد

هنگام تبدیل عدم‌قطعیت به انحراف استاندارد، معمولاً دو روش وجود دارد که به طور گسترده برای استفاده قابل قبول هستند. در روش اول تفکیک‌پذیری را بر ریشه دوم ۳ تقسیم می‌کند و در روش دوم تفکیک‌پذیری را بر ریشه دوم ۱۲ تقسیم می‌کند. 

توزیع احتمالی مربوط به تفکیک‌پذیری تجهیزات اندازه‌گیری توزیع یکنواخت یا مستطیلی است. بنابراین، تفکیک‌پذیری بر ریشه دوم  3 تقسیم شده و درجه آزادی بی‌نهایت دارد.

۶-۱- روش اول: روش استاندارد برای تبدیل تفکیک‌پذیری به عدم‌قطعیت استاندارد

هنگام تبدیل تفکیک‌پذیری به عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری استاندارد، استفاده از این روش بسیار معمول است. در این روش تفکیک‌پذیری را با ریشه دوم ۳ تقسیم می‌شود.

Ures = عدم‌قطعیت استاندارد تفکیک‌پذیری
Ri = تفکیک‌پذیری تجهیزات اندازه‌گیری

این روش به صورت پیش فرض روشی است که برای ارزیابی عدم‌قطعیت استفاده می‌شود و در آن ارزیابی تفکیک‌پذیری استانداردهای اندازه‌گیری و تجهیز تحت آزمون را به صورت مجزا در نظر می‌گیرند. هر وقت که شک دارید روش مناسب برای تبدیل تفکیک‌پذیری به عدم‌قطعیت‌ تفکیک‌پذیری استاندارد کدام است، از این روش استفاده نماید.

۶-۲- روش دوم : روش جایگزین برای تبدیل تفکیک‌پذیری به عدم‌قطعیت استاندارد

گاهی اوقات ممکن است بخواهید عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری را به عنوان نصف تفکیک‌پذیری ارزیابی کنید. به جای تقسیم کردن تفکیک‌پذیری بر ۲ و سپس تقسیم کردن آن بر ریشه دوم ۳، می‌توان تفکیک‌پذیر را به صورت مستقم بر ریشه دو ۱۲ تقسیم کنید تا به عدم‌قطعیت استاندارد تفکیک‌پذیری دست یابید.

Ures = عدم‌قطعیت استاندارد تفکیک‌پذیری
Ri = تفکیک‌پذیری تجهیزات اندازه‌گیری

این روش در هنگام ارزیابی تفکیک‌پذیری استاندارد اندازه‌گیری و تجهیزات تحت آزمون که عدم‌قطعیت آنها نصف تفکیک‌پذیری است، استفاده می‌شود. اگر تفکیک‌پذیری به هر شیوه دیگری ارزیابی می‌شود، بهتر است از روش استاندارد (روش اول) استفاده شود.

۸- مثال‌های برای عدم قطعیت تفکیک پذیری

ارزیابی عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری آن طور که اکثر افراد فکر می‌کنند، آسان نیست. در هنگام ارزیابی تفکیک‌پذیری باید به نکات زیادی توجه شود. برای ایجاد درک بهتر از نحوه ارزیابی عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری در ادامه مثال‌های زیادی برای چندین تجهیز متفاوت ارائه خواهد شد. این مثال‌ها کمک خواهد کرد که بتوان عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری را برای نتایج اندازه‌گیری و آزمون به راحتی محاسبه نمود. در مثال‌های ارائه شده ممکن است بین مترولوژیست‌ها و تکنسین‌ها متفاوت اختلاف نظرهای جزئی وجود داشته باشد و برای هر یک از آنها نظرات متفاوتی وجود داشته باشد. قضاوت درست در خصوص هر یک از آنها نیاز به توانایی و مهارت ویژه‌ای دارد. بنابراین بهترین روش برای قضاوت استفاده از بینش علمی است.

۸-۱- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری یک ملتی‌متر دیجیتال

ملتی‌متر دیجیتال نشان داده شده در تصویر بالا دارای تفکیک‌پذیری  0.001VDC است. از آنجا که آخرین رقم اعشار آن گرد می‌شود تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۲ قابل قبول است. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری 0.0005VDC در نظر گرفته شود.

۸-۲- عدم قطعیت تفکیک پذیری گیج فشار دیجیتال

گیج فشار دیجیتالی نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری  0.1psig می‌باشد. از آنجا که آخرین رقم اعشار آن گرد می‌شود تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۲ قابل قبول است. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۰۵psig در نظر گرفته شود.

۸-۳- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ترازو با مقیاس دیجیتالی

ترازوی دیجیتالی نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۰٫۰۰۰۱g می‌باشد. از آنجا که آخرین رقم اعشار آن گرد می‌شود تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۲ قابل قبول است. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۰۰۰۰۵g در نظر گرفته شود.

۸-۴- عدم قطعیت تفکیک پذیری زمان‌سنج دیجیتالی

زمان‌سنج دیجیتالی نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۰٫۰۱sec می‌باشد. از آنجا که آخرین رقم اعشار آن گرد نمی‌شود تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۲ قابل قبول نیست و باید تفکیک‌پذیری بر ۱ تقسیم‌ شود. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۰۱sec در نظر گرفته شود.

۸-۵- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری کولیس دیجیتالی

کولیس دیجیتالی نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۰٫۰۰۰۵in می‌باشد. از آنجا که آخرین رقم اعشار آن گرد می‌شود تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۲ قابل قبول است. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۰۰۰۲۵in در نظر گرفته شود.

۸-۶-عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری فلومتر دیجیتالی

فلومتر دیجیتالی نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۰٫۰۱lpm می‌باشد. از آنجا که آخرین رقم اعشار آن گرد می‌شود تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۲ قابل قبول است. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۰۰۵lpm در نظر گرفته شود.

۸-۷- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری گیج فشار آنالوگ

گیج فشار آنالوگ نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۱psig می‌باشد. از آنجا که نشانگرهای مقایس خیلی نزدیک به یکدیگر هستند، تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۲ قابل قبول است. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۵psig در نظر گرفته شود.

۸-۸- عدم قطعیت تفکیک پذیری گیج فشار آنالوگ

گیج فشار آنالوگ نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۲psig می‌باشد. از آنجا که نشانگر مقایس فاصله زیادی با هم دارند، تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۴ قابل قبول است زیرا می‌توان حداقل ۴ عقربه را در فاصله بین نشانگرها قرار داد. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۵psig در نظر گرفته شود.

۸-۹- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری دستگاه نمایشگر اختلاف فشار جریان آنالوگ

دستگاه نمایشگر اختلاف فشار آنالوگ نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۰٫۲nH₂O می‌باشد. از آنجا که نشانگرهای مقایس خیلی نزدیک به یکدیگر هستند، تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۲ قابل قبول است. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۱nH₂O در نظر گرفته شود.

۸-۱۰- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری دماسنج مایع در شیشه

دماسنج مایع در شیشه نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۱ درجه سیلیسیوس می‌باشد. از آنجا که نشانگرهای مقایس خیلی نزدیک به یکدیگر هستند، تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۲ قابل قبول است. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۵ درجه سیلیسیوس در نظر گرفته شود.

۸-۱۱- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ساعت اندازه گیری

ساعت اندازه‌گیری نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۰٫۰۰۱in می‌باشد. از آنجا که نشانگرهای مقایس فاصله زیادی با هم دارند، تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۵ قابل قبول است زیرا می‌توان حداقل ۵ عقربه را در عرض هم در فاصله بین نشانگرها قرار داد. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۰۰۰۲in  در نظر گرفته شود.

۸-۱۲- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری گشتاور سنج (ترکمتر)

گشتاورسنج نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۱in-lb می‌باشد. از آنجا که حداقل فاصله تنظیمات ترکمتر ۱in-lb است، تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۲ قابل قبول است. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۵in-lb در نظر گرفته شود.

۸-۱۳- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری گشتاور سنج (ترکمتر)

گشتاورسنج نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۵in-lb می‌باشد. از آنجا که حداقل فاصله تنظیمات ترکمتر ۲in-lb است، تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۵ قابل قبول است. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۱in-lb در نظر گرفته شود.

۸-۱۴- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری دستگاه اندازه گاز خشک

دستگاه اندازه‌گیری گاز خشک نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۰٫۰۰۱CFH می‌باشد. از آنجا که نشانگر مقایس فاصله زیادی با هم دارند، تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۵ قابل قبول است زیرا می‌توان حداقل ۵ عقربه را در عرض هم در فاصله بین نشانگرها قرار داد. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۰۰۰۲CFH در نظر گرفته شود.

۸-۱۵- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری دستگاه اندازه گیری جریان

دستگاه اندازه‌گیری جریان نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۰٫۰۵CFM می‌باشد. از آنجا که نشانگر مقایس فاصله زیادی با هم دارند، تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۵ قابل قبول است زیرا می‌توان حداقل ۵ عقربه را در کنار هم در فاصله بین نشانگرها قرار داد. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۰۱CFM در نظر گرفته شود.

۸-۱۶- عدم قطعیت تفکیک پذیری بورت

بورت نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۰٫۲mL می‌باشد. از آنجا که نشانگر مقایس خیلی نزدیک به یکدیگر هستند، تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۲ قابل قبول است. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۱mL در نظر گرفته شود.

۸-۱۷- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری گیج نیرو

دستگاه اندازه‌گیری جریان نشان داده شده در شکل بالا دارای تفکیک‌پذیری ۱lbf می‌باشد. از آنجا که نشانگر مقایس فاصله زیادی با هم دارند، تقسیم کردن تفکیک‌پذیری آن بر ۳ قابل قبول است زیرا می‌توان حداقل ۳ نشانگر در کنار هم را در فاصله بین نشانگرها قرارداد. این امر سبب می‌شود که عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری ۰٫۳۳lbf در نظر گرفته شود.

۸-۱۸- عدم قطعیت تفکیک پذیری وزنه‌های کالیبراسیون

برای وزنه‌های کالیبراسیون نشان داده شده در تصویر بالا نتیجه اندازه‌گیری با تفکیک‌پذیری ۰٫۰۰۰۰۰۰۱g گزارش شده است. با این وجود، عدم‌قطعیت اندازه‌گیری مربوط به گواهی کالیبراسیون دارای تفکیک‌پذیری ۰٫۰۰۰۰۰۱g است.

از آنجا که عدم‌قطعیت اندازه‌گیری گزارش شده دارای تفکیک‌پذیری کمتری است، نتیجه اندازه گیری باید گرد شده باشد تا مطابق با تفکیک‌پذیری عدم‌قطعیت اندازه‌گیری (مطابق با راهنما ILAC P14). بنابراین، تفکیک‌پذیری باید ۰٫۰۰۰۰۰۱g باشد.

علاوه بر این، تقسیم شدن عدم‌قطعیت ارتیفکت‌ها توسط مراجع توصیه نمی‌شود، بنابراین عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری باید با تفکیک‌پذیری نتیجه اندازه گیری یا ۰٫۰۰۰۰۰۱g مطابقت داشته باشد.

۸-۱۹- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری گیج بلوک‌ها

برای گیج بلوک‌های نشان داده شده در تصویر بالا نتیجه اندازه‌گیری با تفکیک‌پذیری ۰٫۱µin گزارش شده است و عدم‌قطعیت اندازه‌گیری مربوط به گواهی کالیبراسیون دارای تفکیک‌پذیری ۰٫۱µin است. علاوه بر این، تقسیم شدن عدم‌قطعیت ارتیفکت‌ها توسط مراجع توصیه نمی‌شود، بنابراین عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری باید با تفکیک‌پذیری نتیجه اندازه‌گیری یا ۰٫۱µin مطابقت داشته باشد.

پست فوق برگرفته شده از سایت http://www.isobudgets.com می‌باشد.

هماهنگی برای برگزاری دوره‌های آموزشی تخمین عدم قطعیت اندازه گیری با نرم افزار QMSys GUM

جهت هماهنگی برای برگزاری دوره‌ “برآورد عدم قطعیت اندازه گیری با نرم افزار QMSys GUM ” می‌توانید با ما تماس بگیرید.