۱- هدف و دامنه کاربرد
این استاندارد الزامات عمومی که برای صلاحیت، بی طرفی و انسجام عملیات آزمایشگاه‌ها را مشخص می‌کند.
این استاندارد برای همه سازمان‌های که فعالیت آزمایشگاهی دارند، صرف نظر از تعداد کارکنان آنها قابل اجرا است.
مشتریان آزمایشگاهی، مراجع نظارتی، سازمان ها و طرح های ارزیابی هم ترازی، مراکز تایید صلاحیت، و دیگران همچنین می توانید این استاندارد بین المللی برای تایید یا شناسایی صلاحیت آزمایشگاه استفاده کنید.
کمیته CASCO پیش نویس نهایی برای رای گیری (FDIS) ویرایش جدید استاندارد ISO/IEC 17025:2017 در تاریخ ۱۴ اگوست ۲۰۱۷ منتشر نمود. در بند ۷-۶ این پیش نویس نهایی الزامات ارزیابی عدم قطعیت اندازه گیری آورده شده است. متن کامل الزامات ذکر شده برای تخمین و برآورد عدم قطعیت در اندازه گیری و تغییرات آن در ویرایش جدید به شرح زیر است:
کمیته CASCO پیش نویس نهایی برای رای گیری (FDIS) ویرایش جدید استاندارد ISO/IEC 17025:2017 در تاریخ ۱۴ اگوست ۲۰۱۷ منتشر نمود. در بند ۷-۳ این پیش نویس نهایی الزامات نمونه برداری آورده شده است. متن کامل الزامات ذکر شده برای نمونه‌برداری به شرح زیر است:
کمیته CASCO پیش نویس نهایی برای رای گیری (FDIS) ویرایش جدید استاندارد ISO/IEC 17025:2017 در تاریخ ۱۴ اگوست ۲۰۱۷ منتشر نمود. در بند ۷-۷ این پیش نویس الزامات مربوط به اطمینان از اعتبار نتایج آورده شده است. متن کامل الزامات ذکر شده برای بند به شرح زیر است (تغییرات ویرایش جدید نسبت به ویرایش سال ۲۰۰۵ با رنگ سبز مشخص شده است).
شش سیگما یک روش بهبود کیفیت است که در کسب و کارها زیادی در دهه‌ها اخیر مورد استفاده قرار گرفته است؛ دلیل این امر کسب نتایج مطلوب توسط بسیاری از سازمان‌های که شش سیمگا را بکارگرفته‌اند، می‌باشد. یک پروژه شش سیگما دارای یک سری مراحل مشخص می‌باشد که در بسیاری از صنایع در کشورهای گوناگون در سراسر جهان از این مراحل برای حل مشکلات خود استفاده شده است و سازمان‌های زیادی با اجرای پروژه‌های شش سیگما میلیاردها دلار صرفه جویی در هزینه‌های خود داشته‌اند.
شش سیگما به شدت بر تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از روشهای آمار تکیه دارد بر این اساس بسیاری از افراد در استفاده از این تکنیک برای بهبود کیفیت با توجه به جنبه‌های آماری زیاد آن واهمه دارند. با توجه به گسترش نرم‌افزارهای آماری و کنترل کیفیت مانند نرم افزار minitab, stat graph و … هیچ سازمانی در استفاده از این روش نباید واهمه داشته باشد زیرا درست است که استفاده از تجزیه و تحلیل آماری داده‌های برای بهبود کیفیت امری حیاتی است، اما استفاده و درک اکثر تحلیل‌های آماری در شش سیگما (حتی اگر دانش آماری زیادی نداشته باشید) با بکارگیری نرم افزارهای موجود سخت نیست.
در این پست به طور خلاصه ۱۰ ابزار آماری مورد استفاده در شش سیگما توضیح داده می‌شوند، و تشریح می‌شود که هر کدام از این ابزارها چه کاری انجام می‌دهند و چرا مهم هستند. برای شروع یادگیری شش سیگما آشنایی با این ابزارها بسیار مفید هستند.
فرض کنید قصد دارید بخشی از قطعات مهم مورد نیاز شرکت خود را از یک تامین‌کننده جدید تهیه کنید. برای اطمینان از اینکه سطح کیفیت محصولات تامین‌کننده جدید برای شما قابل قبول است، شما ممکن است بخواهید توانایی فرایندهای تولید آنها (شاخص‌های Ppk و Cpk) را ارزیابی کنید و همین طور بررسی کنید که آیا پارامترهای بحرانی فرآیندی‌شان کاملاً تحت کنترل هستند (با استفاده از نمودارهای کنترل).
اگر شما در مورد کارایی سیستم کیفیت تامین‌کننده اطمینان ندارید یا اگر نمی‌توانید برآوردهای قابل اعتماد از شاخص‌های توانایی فرایندهای تامین‌کننده دریافت کنید، لازم است که قطعات و محصولات تولید شده توسط تامین‌کننده را در هنگام ورود به شرکت بازرسی کنید.
با این حال، چک کردن تمام قطعات زمان‌بر و هزینه‌بر است. علاوه بر این، بازرسی بصری ۱۰۰٪ همه قطعات برای آنکه اطمینان حاصل شود که تمام قطعات معیوب تشخیص داده می‌شوند، غیر ضروری است. این امر در نهایت سبب خسته شدن کارکنان از بازرسی بصری تکراری خواهد شد. در این شرایط نمونه‌گیری پذیرشی یک رویکرد کارآمد برای کاهش هزینه‌ها است، در این رویکرد یک نمونه‌ای کوچکتر اقلام از یک بهر (بچ) بزرگ از اقلام ورودی به صورت تصادفی (برای اجنتاب از هر گونه گرایش سیستماتیک) انتخاب می‌شود، سپس نمونه کوچک انتخاب شده بازرسی می‌شود.
همانطور که در زندگی، یقین مطلق به ندرت اتفاق می‌افتد، در آمار نیز نمی‌توان نتایج خاصی را با یقین کامل بیان نمود. در عوض نتایج تجزیه و تحلیل‌های آماری در یک بازه ارائه می‌شوند که مقدار واقعی پارامترهای مورد بررسی با یک احتمال مشخص (معمولاً ۹۵%) در آن بازه قرار دارد.
بسیاری از افراد با “فواصل اطمینان (confidence intervals)” آشنا می‌باشند، اما این فاصله فقط یکی از چندین نوع فواصلی است که می‌توان برای توصیف نتایج یک تجزیه و تحلیل آماری از آن استفاده نمود. گاهی اوقات برای بیان نتایج تجزیه و تحلیل‌های آماری استفاده از فاصله اطمینان بهترین گزینه نمی‌باشد. بر این اساس در این پست به بررسی ویژگی‌های برخی از فواصل دیگر نظیر “فواصل پیشبینی (Prediction Intervals)” و “فواصل رواداری (Tolerance Intervals)” پرداخته می‌شود. مشخص می‌شود که برای انجام چه کارهای باید از هر یک از این فواصل استفاده نمود.
دوره آموزشی تجزیه و تحلیل سیستم‌های اندازه‌گیری (MSA) به مدت ۱۶ ساعت در برای کارکنان بخش کنترل کیفیت و آزمایشگاه‌های شرکت نفت سپاهان برگزار گردید.
محل برگزاری دوره: اصفهان – شرکت نفت سپاهان
تاریخ برگزاری دوره: ۱و ۲ شهریور ماه ۱۳۹۶
مدرس دوره: مصطفی دستمردی
یکی از عوامل مهم موثر بر عدم‌قطعیت کل در بسیاری از اندازه‌گیری‌ها تفکیک‌پذیری است که بایستی سهم آن در بودجه عدم‌قطعیت کل در نظر گرفته شود. نحوه محاسبه عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری می‌تواند بسته عامل مختلفی، متفاوت باشد. بر این اساس در این پست به بررسی و ارزیابی عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری تجهیزات مختلف اندازه‌گیری می‌پردازیم. مطالب در نظر گرفته شده برای این پست به شرح زیر است:
۱- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری چیست؟
۲- چرا عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری مهم است؟
۳- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری و تحلیل عدم‌قعطیت
۴- معادلات عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری
۵- نحوه محاسبه عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری برای انواع تجهیزات
۶- تبدیل عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری به عدم‌قطعیت استاندارد
۷- دست کم گرفتن و بیش از حد گرفتن عدم‌قطعیت در اندازه‌گیری
۸- مثال‌های از محاسبه عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری به همراه تصاویر تجهیزات
در پست قبلی ۷ راهنما و مقاله معتبر برای تعیین و بازنگری فواصل زمانی کالیبراسیون معرفی گردید. در این پست در نظر داریم یک روش ساده را برای تعیین و بازنگری فواصل زمانی کالیبراسیون ارائه دهیم.
پس از بررسی کامل راهنماها و مقالاتی که در پست قبلی پیشنهاد گردید، می‌توان به این نتیجه رسید که اکثر روشهای پیشنهاد شده موجود برای کارکنان مراکز آزمایشگاهی پیچیده می‌باشند. شاید برای یک شخص که پیش زمینه آماری خوبی دارد و با کنترل کیفیت آماری آشنایی دارد این روش‌ها ساده باشند، ولی برای اکثر تکنسین‌ها و کارشناسان آزمایشگاه‌ها استفاده از تکنیک‌های آماری و ریاضی پیشنهاد شده در پست قبلی برای تعیین فواصل کالیبراسیون دشوار می‌باشند. بر این اساس در این پست یک روش ساده برای تعیین فواصل زمانی کالیبراسیون ارائه می‌شود که تمامی کارکنان آزمایشگاه‌ها می‌توانند از آن به راحتی استفاده نمایند. نام این روش ساده، روش تنظیم خودکار یا پلکانی می‌باشد. این روش در مقاله‌ای در کارگاه آموزشی و سمپوزیوم بین‌المللی NCSL 2006 در نشویل، تنسی که در پست قبلی آورده شده، نیز استفاده شده است. (اصل مقاله آن از لینک زیر قابل دانلود است.) در متن مقاله ذکر شده است که روش ساده پیشنهاد شده در آن برگرفته شده از راهنمای معتبر NCSL RP 1 است.
تعیین فواصل زمانی بین کالیبراسیون‌های متوالی استانداردهای مرجع، کاری و تجهیزات اندازه‌گیری عامل مهمی در حفظ توانایی آزمایشگاه برای تولید نتایج اندازه‌گیری قابل ردیابی و قابل اطمینان است. در بندهایی ۵-۵ و ۵-۶ استاندارد ISO/IEC 17025 الزام برای تعیین برنامه و مشخص کردن فواصل کالیبراسیون آورده شده است. بر این اساس یکی از سئوالاتی که برای بسیاری کارکنان مراکز آزمایشگاهی همواره وجود دارد در خصوص نحوه تعیین فواصل کالیبراسیون تجهیزات و ابزار آلات اندازه گیری است. آنها می‌خواهند بدانند چگونه فواصل کالیبراسیون را به نحوی مناسب تعیین کنند. برای انجام این کار روشهای تفاوتی وجود دارد که می‌توان از این روش‌ها در شرایط و موقعیت‌های مختلف استفاده نمود. بر این اساس، در این پست لیستی از راهنماها و مقالات مرتبط با تجزیه و تحلیل فاصله کالیبراسیون معرفی می‌شوند. امیدوارم که این مطلب به شما برای انتخاب روش یا روش‌ها مناسب کمک نماید.
دوره آموزش ممیزان داخلی نکات مهم در سیستم مدیریت کیفیت مبتی بر استاندارد ISO/IEC 17025 به مدت ۱۴ ساعت در برای کارکنان آزماشگاه های همکار اداره استاندارد استان زنجام برگزار گردید.
برگزار کننده دوره آموزشی: شرکت نوبانگ اندیشه
محل برگزاری دوره: اداره استاندارد استان زنجان
تاریخ برگزاری دوره: ۴و ۵ مرداد ماه ۱۳۹۶
مدرس دوره: مصطفی دستمردی
مرکز اعتباربخشی آزمایشگاه‌های آزمون و کالیبراسیون هندوستان (NABL) اقدام به تدوین راهنمای کاربردی برای انجام نتایج مقایسات بین آزمایشگاهی در آزمایشگاه‌های کالیبراسیون کشور هندوستان که قصد دارند استاندارد ISO/IEC 17025 را در آزمایشگاه‌های خود پیاده‌سازی نمایند، نموده است.
در این راهنماها (NABL 164) نحوه انتخاب آزمایشگاه‌ها برای انجام مقایسات بین آزمایشگاهی و همچنین تجزیه و تحلیل نتایج پس از انجام مقایسات تشریح شده است. در ادامه این پست متن کامل در این راهنما آورده شده است.
دوره آموزشی تخمین عدم قطعیت اندازه گیری با استفاده از نرم افزار QMSys GUM به مدت ۱۶ ساعت در برای کارکنان آزماشگاه های شیمی، رنگ و پلیمر شرکت سایپا برگزار گردید.
محل برگزاری دوره: شرکت خودرو سازی سایپا
تاریخ برگزاری دوره: ۲۱ و ۲۲ تیر ماه ۱۳۹۶
مدرس دوره: مصطفی دستمردی
رانش یک منبع عدم قطعیت در اندازه گیری است که باید در بودجه عدم‌قطعیت اندازه‌گیری در نظر گرفته شود. تاثیر رانش را می‌توان از داده‌های کالیبراسیون انجام شده بر روی تجهیز اندازه‌گیری محاسبه کرد تا مشخص شود که چقدر خطا اندازه‌گیری در طول زمان تغییر می‌کند. رانش یک مولفه عدم‌قطعیت ناشی از خطاهای سیستماتیک است.
مرکز اعتباربخشی آزمایشگاه‌های آزمون و کالیبراسیون هندوستان (NABL) اقدام به تدوین راهنماهای بسیار مفیدی و کاربردی برای آزمایشگاه‌های کالیبراسیون کشور هندوستان که قصد دارند استاندارد ISO/IEC 17025 را در آزمایشگاه‌های خود پیاده‌سازی نمایند، نموده است.
در این راهنماها الزامات عمومی و خاص مربوط به هر یک از کمیت‌های اندازه‌گیری مشخص شده است. الزامات عمومی این راهنماها شامل توصیه‌های در خصوص موارد زیر است:
در اندازه شناسی برای برخی از آزمون ها و کالیبراسیون مانند نیرو، وزن و فشار دانستن مقدار دقیق گرانش محلی از اهمیت زیادی برخودار است. به عنوان مثال برای کالیبراسیون فشارسنج‌ها و یا زمانی که اندازه‌گیری‌های مقایسه‌ای که شامل نیروی تحت تاثیر گرانش هستند، را در آزمایشگاه انجام می‌دهید دانستن شتاب گرانش زمین به صورت دقیق برای تجزیه تحلیل داده‌های بدست آمده مورد نیاز است.
ویرایش جدید نرم افزار minitab یعنی نرم افزار minitab 18 پس از گذشت بیش از یکسال از ارائه minitab 17.3.1 در هفتم ژوئن سال ۲۰۱۷ به بازار ارائه شد. در این ویرایش قابلیت‌ها و امکانات جدید زیادی به نرم افزار minitab 18 اضافه شده است که برخی از مهمترین آنها که به شرح زیر است:
نرم افزار QMSys GUM Software یک ابراز نرم افزاری ساخت شرکت Qualisyst Ltd برای محاسبه عدم قطعیت می‌باشد که در چهار نسخه Enterprise, Professional, Standard and Educational منتشر شده است. از این نرم افزار برای آنالیز عدم قطعیت در آزمون‌های فیزیکی، شیمیایی و کالیبراسیون می‌توان استفاده نمود.
استانداردهای ایزوISO 9001 بعد از گذشت ۷ سال از تاریخ انتشار بازنگری شد. ویرایش جدید استاندارد ISO 9001 بدنبال ساختاری سطح بالاتر با دید کلان‌تر به سازمان و ذی‌نفعان و همچنین بدنبال استفاده آسان‌تر در رابطه با سایر استانداردهای سیستم‌های مدیریتی است. استاندارد ایزو ۹۰۰۱ در ویرایش ۲۰۱۵ نگاهی ویژه به تهدیدات و فرصت‌ها و ریسک‌های کسب و کار دارد درحالیکه ISO 9001:2008 بدان نپرداخته است. ساختار ویرایش جدید استاندارد ISO 9001:2015 در شکل زیر نشان داده شده است.
