اصطلاحات و مفاهیم پایه نمونه برداری بخش دوم

انباشته (LOT) : مجموعه‏‌ای از اقلام تحت بررسی که ذاتأ یا احتمالأ در شرایط مشابه تولید شده باشند.

 حجم انباشته (LOT SIZE) : حجم انباشته تعداد اقلام تشکیل دهنده یک انباشته است که آن را با  N نمایش می‏‌دهند.

 عیب (DEFECT) : هر نوع عدم تطابق مشخصات یک محصول با شرایط مشخص شده یا مشخصات استاندارد.

 عیب بحرانی (CRITICAL DEFECT) عیب موجود در یک محصول که بر طبق قضاوت یا تجربه، برای افرادی که از آن محصول استفاده می‏‌کنند، ایجاد خطر کرده و یا وضعیت ناامنی را برای آنها بوجود می‏‌آورد.

 عیب مهم (MAJOR DEFECT) : عیبی است متفاوت با عیب بحرانی که به نحو قابل ملاحظه‌‏ای امکان استفاده از محصول مورد نظر را کاهش می‌‏دهد.

 عیب جزئی (MINOR DEFECT) : عیبی است که امکان استفاده از محصول مورد نظر را برای منظور خاصی کاهش نمی‌‏دهد و یا آنکه اختلاف آن با مشخصات فنی به میزانی است که در کاربرد آن محصول تأثیر چندانی ندارد.

 محصول معیوب (DEFECTIVE  PRODUCT) : هر محصول که یک عیب یا چند عیب داشته باشد.

 آزمایش (TEST) : کلیه عملیاتی که به منظور مقایسه یک محصول با شرایط مورد نظر یا مشخصات فنی انجام می‏‌شود.

 نمونه (SAMPEL) : عبارتست از یک یا چند قلم که از مجموعه‏‌ای از اقلام و یا قسمتی از یک انباشته (N) انتخاب می‏‌شود تا بتوان براساس اطلاعات حاصل از آن درباره انباشته تصمیم‏‌گیری نمود.

  اندازه نمونه (SAMPLE SIZE) : تعداد اقلام تشکیل‌دهنده نمونه را اندازه نمونه گویند که با علامت (N) نمایش داده می‏‌شود.

 مشخصه (CHARACTERISTIC) : خاصیتی است که به متمایز نمودن تفاوت موجود در قطعات یا محصولات انباشته کمک می‏‌نماید که این تفاوت ممکن است کمی یا کیفی باشد.

مشخصه وصفی (ATTRIBUTE CHARACTERISTC) : مشخصه‏‌های وصفی مشخصه‏‌هایی هستند که نتایج اندازه‏‌گیری و یا آزمایش بصورت اعداد پیوسته اعلام نگردیده، بلکه بصورت اعداد شمارش‌‏پذیر اعلام می‏‌شوند. مانند تعداد اقلام معیوب در نمونه‏‌ای به حجم معین، تعدادزدگی در طول معینی از سیم یا کابل الکتریکی یا پارچه، تعداد حباب‌های هوا در یک بطری و …

  نمونه‏‌گیری (SAMPLING) :‌ عملیاتی است که برای استخراج نمونه از یک انباشته بمنظور بررسی و تعیین کیفیت به کار می‌‏رود.

 روش نمونه‏‌گیری :‌برنامه‏‌ای است برای نحوه نمونه‏‌گیری و قاعده‌‏ای است برای تصمیم‏‌گیری درباره انباشته.

 نمونه تصادفی (RANDOM SAMPLE) : مجموعه‏ای از اقلام است که از میان یک انباشته بصورت تصادفی جهت آزمایش برگزیده می‏‌شود تا بتوان بر اساس اطلاعات حاصل از آن درباره انباشته تصمیم‏‌گیری نمود.

 نمونه‌‏گیری تصادفی (RANDOM SAMPLING) : روش نمونه‏‌گیری است که در آن کلیه اقلام تشکیل‌دهنده انباشته دارای شانس برابر و مساوی برای انتخاب شدن باشند.

 بازرسی به روش نمونه‏‌گیری : نوعی از بازرسی است که به منظور تصمیم‏‌گیری در مورد انباشته انجام می‏‌شود و تنها بخشی از انباشته را بازرسی می‏‌نماید.

 طرح یک نمونه‏‌ای (SINGLE SAMPLING PLAN) : روشی است که در آن از هر انباشته یک نمونه (N) گرفته شده و براساس آن نسبت به رد یا قبول انباشته تصمیم‏‌گیری می‏‌شود.

 طرح دو نمونه‌‏ای (DOUBLE SAMPLING PLAN) : روشی است که در آن برحسب اطلاعات بدست آمده از اولین نمونه‏‌گیری علاوه بر امکان رد یا قبول، امکان گرفتن دومین نمونه نیز وجود دارد و از نتیجه آن نسبت به انباشته تصمیم‏‌گیری می‏‌شود.

 طرح چند نمونه‌‏ای (MULTIPLE SAMPLING PLAN) : روشی است که امکان برگزیدن تا چندمین نمونه پشت سر هم را می‌‏دهد، بدین صورت که تصمیم به گرفتن نمونهK ام بستگی به اطلاع بدست آمده از نمونه  K ام دارد.

 حد قبولی (ACCEPT NUMBER) :‌ ماکزیمم تعداد اقلام معیوب در نمونه است که علیرغم وجود این تعداد معیوب، انباشته پذیرفته می‏‌شود و آن را با (AC) نشان می‏‌دهند.

 حد ردی (REJECT NUMBER) : مینیمم تعداد اقلام معیوب در نمونه است که منجر به رد شدن انباشته می‏‌گردد و آن را با (RE) نشان می‏‌دهند.

 سطح کیفیت قابل قبول (ACCEPTANC QUALITY LEVEL) :‌ عبارت از بیشترین درصد ضایعاتی است که در بازرسی نمونه‏‌گیری می‌‏تواند بعنوان خرابی مورد قبول باشد. سطح کیفیت قابل قبول (سطح پذیرش) را با AQL نشان می‏‌دهند. 

هماهنگی برای برگزاری دوره‌های آموزشی

جهت هماهنگی برای برگزاری دوره‌ آموزشی نمونه برداری پذیرشی با استفاده از نرم افزارهای Minitab و ASP 2 با شماره همراه مدیریت پایگاه ۰۹۱۲۵۴۴۶۰۴۵ (مصطفی دستمردی) تماس حاصل نمایید.