بازیافت یا ریکاوری در روش‌ آزمون

بازیافت یک روش کلاسیک برای بررسی عملکرد روش‌های آزمایشگاهی می‌باشد، ولی بدلیل اشتباهاتی که بطور رایج در تفسیر نتایج رخ می‌دهد، کمتر استفاده شده و بجای آن آزمون “مقایسه روش‌ها” بیشتر مد نظر قرار گرفته است، ولی در نبود یک روش مقایسه‌ای قابل اعتماد، بازیافت اهمیت بیشتری می‌یابد.

در غیاب مواد مرجع، مطالعات صحت یا گرایش روش آزمون با استفاده از اضافه‌سازی و تجزیه و تحلیل بازیافت صورت می‌گیرد. یک ‏نمونه عادی یک بار در شرایط اولیه خود و بار دیگر پس از اضافه نمودن جرم مشخصی از آنالیت به نمونه، مورد اندازه‌گیری قرار ‏می‌گیرد. اختلاف بین دو مقدار اضافه شده و اندازه‌گیری شده در محاسبه بازیافت مورد استفاده قرار می‌گیرد. باید به این نکته توجه شود ‏که در مطالعه بازیافت، گرایش فقط بر اساس تاثیر مقدار اضافه شده ارزیابی می‌شود و سایر تاثیرات در نظر گرفته نمی‌شود؛ لذا ضروری ‏است در تحلیل بازیافت به این نکته توجه شود که بازیافت خوب الزاماً تضمین‌کننده صحت خوب نمی‌باشد.‏

در بعضی موارد ممکن است نمونه شاهد در اختیار نداشته باشیم، در این موارد نیز می‌توانیم مقدار بازیافت را با روش اضافه‌سازی محاسبه ‏نماییم.فرض کنید ‏A1‎‏ غلظت ماده مورد آنالیز باشد که مقدار آن پیش از اضافه‌سازی ۱mg/ml بوده و به آن مقدار ۰٫۵mg/ml آنالیت اضافه ‏می‌نماییم و مقدار اندازه‌گیری شده پس از اضافه‌سازی ۱٫۴mg/kg می‌باشد، برای محاسبه شاخص بازیافت خواهیم داشت:‏

Q=(1.4-1)/0.5 = 0.9

یک نمونه به حجم مساوی در دو لوله ریخته شده در مرحله بعد به حجم مساوی در یکی از آنها آب و در دیگری محلولی که حاوی آنالیت مورد بررسی است (اغلب استاندارد یا محلولهای کالیبراسیون) ریخته می‌شود. هر دو لوله با روش آزمایشگاهی تحت بررسی آزمایش شده و نتایج با هم مقایسه می‌گردد. (شکل زیر)