1- مقدمه دستورالعمل برنامه ریزی کالیبراسیون شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور

تجدید نظر دوم دستورالعمل “برنامه ریزی کالیبراسیون خارجی و بررسی میانی تجهیزات آزمایشگاهی” منتشر گردید. این دستورالعمل بر اساس ویرایش سال جدید استاندارد ایزو 17025 مورد بازنگری قرار گرفته و در در بهمن ماه 1401 منتشر گردید.

“با توجه به اهمیت و جایگاه انجام كالیبراسیون صحیح در استاندارد مدیریت كیفیت آزمایشگاه ISO/IEC 17025 و به منظور كنترل صحت و دقت پارامترهای مترولوژیکي دستگاه‌های آزمون، وسایل اندازه گیری و كلیه تجهیزاتي كه عملکرد آنها بر كیفیت فرایند انجام آزمون و اعتبار نتایج حاصل از آن تاثیرگذار مي‌باشد و همچنین اطمینان از تطابق اندازه گیری‌های انجام شده با استانداردهای جهاني، كمیته كالیبراسیون دفتر نظارت بر بهداشت آب و فاضلاب شركت مهندسي آب و فاضلاب كشور در بهمن سال 1395 اقدام به تدوین “دستورالعمل برنامه ریزی کالیبراسیون خارجی و بررسی میانی تجهیزات آزمایشگاهی” نمود. راهنمای مذكور در شهریور سال 1398 مورد بازنگری اساسي قرار گرفت و با توجه به اهمیت و كاربرد آن به ” دستورالعمل” تغییر یافت. این دستورالعمل در طي 748 نفر ساعت جلسات متعدد تخصصي به منظور پیاده سازی الزامات ویرایش جدید استاندارد ISO/IEC 17025:2017 مورد بازنگری قرار گرفت و پس از انتشار پیشنویس اولیه، به بیش از 160 سوال گوناگون پاسخ داده شد و در نهایت با 70 درصد تغییرات در 8 بهمن 1401 منتشر شد. از اینرو تمامي آزمایشگاه‌های آب و فاضلاب باید همواره از آخرین تجدیدنظر دستورالعمل مذكور استفاده نمایند.”

2- هدف از انتشار این دستورالعمل

هدف از تدوین دستورالعمل برنامه ریزی کالیبراسیون خارجی و بررسی میانی تجهیزات آزمایشگاهی تبیین موارد ذیل مي‌باشد:

• چگونگي برون سپاری خدمات كالیبراسیون؛
• تعیین حداقل نیازمندی‌های انجام كالیبراسیون خارجي تجهیزات آزمایشگاهي؛
• تعیین تناوب دوره كالیبراسیون خارجي تجهیزات آزمایشگاهي؛
• چگونگي انجام بررس يمیاني تجهیزات به همراه زمان مناسب انجام آن؛
• تعیین حدود خطای مجاز تجهیزات؛
• تحلیل گواهينامه های كالیبراسیون و تصدیق خدمات كالیبراسیون؛

3- دامنه‌ی کاربرد این دستورالعمل برنامه ریزی کالیبراسیون شرکت آبفا

دامنه‌ی كاربرد دستورالعمل برنامه ریزی کالیبراسیون خارجی و بررسی میانی تجهیزات آزمایشگاهی برای اجرا در آزمایشگاه‌های ذیل در شركت های آب و فاضلاب كشور و آزمایشگاه های برون‌سپاری شده مستقیم و غیرمستقیم مي‌باشد و بالطبع در تمام آزمایشگاه های آزمون آب و فاضلاب دیگر نیز كاربرد دارد:

• آزمایشگاه‌های باكتریولوژی آب و فاضلاب؛
• آزمایشگاه‌های بیولوژی آب و فاضلاب؛
• آزمایشگاه‌های فیزیکوشیمیایي آب و فاضلاب؛
• آزمایشگاه‌های ریزآلاینده‌های معدني آب و فاضلاب؛
• آزمایشگاه‌های ریزآلاینده‌های آلي آب و فاضلاب

مقدمه دستورالعمل

در مقدمه دستورالعمل برنامه ریزی کالیبراسیون خارجی و بررسی میانی تجهیزات آزمایشگاهی ذکر شده است:

“اصولاً برای هر نوع تجزیه و تحلیل در آزمایشگاه، نیاز به داده‌های دقیق و درستی مي‌باشد كه این موضوع همواره به صورت پیشفرض مورد توجه قرار مي‌گیرد. حال اگر داده‌های حاصل از تجهیزات اندازه گیری در مراحل مختلف آزمایش دقیق و درستی نباشند، مبنای تجزیه و تحلیل مناسبي در آزمایشگاه نبوده و روند تولید و اهداف كیفي شركت‌ها را به بیراهه مي‌كشاند و حتي در بسیاری از موارد موجب خسارت‌های جبران ناپذیری خواهد شد. به همین علت است كه در تمامي نظامهای مدیریت كیفیت، كالیبراسیون و یا كنترل تجهیزات اندازه گیری به طور جدی مورد توجه قرار گرفته و باید به عنوان یکي از اركان اصلي و پایه تعریف شده و به بهترین شکل ممکن به اجرا در آید.

كالیبراسیون و اهمیت انجام آن در قرن بیست و یکم و در 50 سال اخیر نمود پیدا كرده است. در جامعه‌ی امروز كه تمامي عوامل رو به صنعتي شدن پیش مي‌روند و از طرفي مشخصه‌های عملکرد تجهیزات در طول عمر، تحت تاثیر عوامل فرسودگي، شرایط محیطي و نحوه استفاده از تجهیز، به تدریج تغییر پیدا مي‌كند، اهمیت كالیبراسیون بیش از پیش آشکار شده است. كالیبراسیون فقط ارائه گواهينامه و برچسبزدن نیست، بلکه اعتبار بخشیدن به تمام اندازه گیری های انجام شده در آزمایشگاه مي باشد. پس مي توان گفت كه كالیبراسیون موجب درستي، اعتماد و اطمینان، همخواني، وحدت و رسیدن به مقدار واقعي كمیت مي‌گردد.

تعیین دوره كالیبراسیون نیز یکي از تصمیمات مهم است كه هدف آن برنامه‌ریزی جهت انجام كالیبراسیون مجدد در فواصل زماني بهینه مي‌باشد، به طوری كه بین هزینه كالیبراسیون و هزینه‌های ناشي از عدم كالیبراسیون تعادل ایجاد شود. در حال حاضر فواصل كالیبراسیون مجدد تجهیزات را مي‌توان از مشخصاتي مانند طول و زمان استفاده، سوابق نگهداری و تعمیرات، شرایط محیطي، توصیه سازنده تجهیز و… به دست آورد. از این رو توجه به مقوله كالیبراسیون، دوره‌های انجام آن، بررسي میاني و استفاده بهینه از گواهي‌های صادر شده برای تجهیزات از اهمیت زیادی برخوردار بوده كه پیشنیاز الزامي آن، مطالعه‌ی دقیق دفترچه راهنمای نصب و استفاده از تجهیزات منتظر شده توسط سازنده آزمایشگاه توسط كارشناسان محترم و كاربران گرامي مي‌باشد. 

توجه به استاندارد بین‌المللي ISO/IEC 17025:2017 الزامات عمومي برای احراز صلاحیت آزمایشگاه‌های آزمون و كالیبراسیون در برنامه‌ریزی فعالیت‌های مرتبط با این دستورالعمل با اهمیت مي‌باشد. در راستای تفکر مبتني بر ریسک، آزمایشگاه با توجه به این مستند و دفترچه راهنمای تجهیز، روش آزمون و الزامات قانوني؛ مي‌بایست ریسک ها و فرصت های ممکن را شناسایي و اقدامات لازم را در این خصوص طرحریزی و اجرا نمایند. توجه به ریسک ها و فرصت ها، مبنایي را برای افزایش اثربخشي سیستم مدیریت، دستیابي به نتایج بهبود یافته و پیشگیری از تأثیرات منفي ایجاد مي‌نماید.”

مشاهده و دانلود متن کامل دستورالعمل

دانلود متن کامل دستورالعمل برنامه ریزی کالیبراسیون خارجی و بررسی میانی تجهیزات آزمایشگاهی

کلمات کلیدی: استاندارد ISO 17025، استاندارد ISO/IEC 17025، استاندارد ISO15189، آموزش ISO 17025، آموزش ISO 15189، مشاوره استاندارد ISO/IEC 17025، آموزش استاندارد ISO/IEC 17025، مشاوره ایزو ۱۷۰۲۵، مشاوره استاندارد ISO 17025، مشاوره ایزو ۱۵۱۸۹، مشاوره استاندارد ISO1589، تاییدصلاحیت آزمایشگاه، تاییدصلاحیت آزمایشگاه ها، صحه گذاری روش آزمون، صحه گذاری روش های آزمون، اطمینان از اعنبار نتایج آزمون، کنترل کیفیت آزمایشگاه، کنترل کیفیت داخلی و خارجی، پیاده سازی ایزو ۱۷۰۲۵، شرکت مشاوره ایزو ۱۷۰۲۵، مشاور iso 17025، مشاور ایزو ۱۷۰۲۵، مشاوره ایزو ۱۷۰۲۵،‌ آموزش استاندارد ایزو ۱۷۰۲۵، آموزش ایزو ۱۷۰۲۵، دوره آموزشی ایزو ۱۷۰۲۵، آموزش عدم قطعیت اندازه گیری، آموزش محاسبه عدم قطعیت، دوره آموزشی عدم قطعیت، دوره آموزشی عدم قطعیت اندازه گیری، نحوه محاسبه عدم قطعیت در آزمایشگاه، صحه گذاری روش های آزمایشگاهی، صحه گذاری روشهای کمی در آزمایشگاه