مهمترین مزیت رقابتی مراکز آزمایشگاهی در قرن بیست و یکم، سرمایه‌های انسانی است. به‌عبارتی، مزیت رقابتی نصیب آزمایشگاه‌هایی خواهد شد که بتوانند در بازار رقابتی، بهترین کارکنان دانشی را جذب نموده، پرورش داده و نگه دارند. در استانداردهای سیستم مدیریت کیفیت مراکز آزمایشگاهی نظیر ISO 15189 و ISO/IEC 17025 نیز توجه ویژه‌ای به حفظ و ارتقاء شایستگی سرمایه‌های انسانی، در مراکز آزمایشگاهی شده است. بر این اساس در این پست به نحوه ارزیابی شایستگی کارکنان در مراکز آزمایشگاهی می‌پردازیم.
در این پست به دنبال بیان مفاهیم اساسی و ارائه ابزارها و تکنیک‌های ساده و کاربردی برای “پرداختن به ریسک‌ها و فرصت‌ها در مراکز آزمایشگاهی” در چارچوب الزامات استاندارد ISO/IEC 17025: 2017 هستیم. تفکر مبتنی بر ریسک در مراکز آزمایشگاهی یک موضوع جدیدی نیست، در ویرایش قبلی استاندارد ISO/IEC 17025:2005 از اصطلاح ریسک در بندهای مختلفی استفاده شده بود.
دوره آموزشی آشنایی با الزامات و تغییرات ویرایش جدید استاندارد ISO/IEC 17025:2017 برای آزمایشگاه‌های استان اصفهان به مدت ۱۶ برگزار گردید.
برگزار کننده دوره: شرکت راهبران کیفیت جامع استاتیس
محل برگزاری دوره: اصفهان – مرکز علمی تحقیقاتی اصفهان
تاریخ برگزاری دوره: ۱۹ و ۲۰ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷
مدرس دوره: دکتر مصطفی دستمردی
در ویدئو زیر که توسط موسسه اندازه شناسی ملی هلند تهیه شده است، نقش مهم اندازه‌گیری در زندگی روزمره را نشان می‌دهد.
اهمیت مترولوژی
اندازه گیری نقش مهمی در بسیاری از جنبه های زندگی روزمره ایفا می کند. همچنین برای پیشرفت های تکنولوژیکی و نوآوری هایی مانند سوخت های سبز، فناوری نانو و پرتودرمانی، بسیار دقیق اندازه گیری از اهمیت زیادی برخوردار است.
در ویدئو زیر که توسط موسسه اندازه شناسی ملی هلند تهیه شده است، نقش مهم اندازه‌گیری در زندگی روزمره را نشان می‌دهد.
در ویدئو زیر که توسط موسسه اندازه شناسی ملی هلند تهیه شده است، نقش حیاتی که اندازه‌گیری‌ها در چالش جهانی انرژی را نشان می‌دهد.
۶-۶- محصولات و خدمات تامین شده بیرونی
۶-۶-۱- آزمایشگاه باید اطمینان حاصل نماید که فقط از محصولات و خدمات تامین‌شده بیرونی مناسب که بر روی فعالیت‌های آزمایشگاه تاثیر دارند استفاده می‌شود، هنگامی که چنین محصولات و خدماتی:
۵- الزامات ساختاری
۵-۱- آزمایشگاه باید شخصیت حقوقی یا بخش تعیین شده‌ای از یک شخصیت حقوقی باشد، به طوری که برای کلیه فعالیت‌های خود مسوولیت قانونی داشته باشد.
یادآوری- به منظور اهداف این استاندارد بین‌المللی یک آزمایشگاه وابسته به دولت بر مبنای وضعیت دولتی خود یک شخصیت حقوقی در نظر گرفته می‌شود.
۵-۲- آزمایشگاه باید کسی را که مسئولیت کلی آزمایشگاه را برعهده دارد، مشخص نماید.
۳- اصطلاحات و تعاریف
در این استاندارد، علاوه بر اصطلاحات و تعاریف تعیین شده در استاندارد ISO/IEC Guide 99 و ISO/IEC 17000 اصطلاحات و تعاریف زیر نیز به کار می‌رود.
ISO و IEC پایگاه داده‌های مربوط به اصطلاحات را برای استفاده در استانداردسازی در آدرس‌های زیر نگهداری می کنند:
یکی از عوامل مهم موثر بر عدم‌قطعیت کل در بسیاری از اندازه‌گیری‌ها تفکیک‌پذیری است که بایستی سهم آن در بودجه عدم‌قطعیت کل در نظر گرفته شود. نحوه محاسبه عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری می‌تواند بسته عامل مختلفی، متفاوت باشد. بر این اساس در این پست به بررسی و ارزیابی عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری تجهیزات مختلف اندازه‌گیری می‌پردازیم. مطالب در نظر گرفته شده برای این پست به شرح زیر است:
۱- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری چیست؟
۲- چرا عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری مهم است؟
۳- عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری و تحلیل عدم‌قعطیت
۴- معادلات عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری
۵- نحوه محاسبه عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری برای انواع تجهیزات
۶- تبدیل عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری به عدم‌قطعیت استاندارد
۷- دست کم گرفتن و بیش از حد گرفتن عدم‌قطعیت در اندازه‌گیری
۸- مثال‌های از محاسبه عدم‌قطعیت تفکیک‌پذیری به همراه تصاویر تجهیزات
در پست قبلی ۷ راهنما و مقاله معتبر برای تعیین و بازنگری فواصل زمانی کالیبراسیون معرفی گردید. در این پست در نظر داریم یک روش ساده را برای تعیین و بازنگری فواصل زمانی کالیبراسیون ارائه دهیم.
پس از بررسی کامل راهنماها و مقالاتی که در پست قبلی پیشنهاد گردید، می‌توان به این نتیجه رسید که اکثر روشهای پیشنهاد شده موجود برای کارکنان مراکز آزمایشگاهی پیچیده می‌باشند. شاید برای یک شخص که پیش زمینه آماری خوبی دارد و با کنترل کیفیت آماری آشنایی دارد این روش‌ها ساده باشند، ولی برای اکثر تکنسین‌ها و کارشناسان آزمایشگاهها استفاده از تکنیک‌های آماری و ریاضی پیشنهاد شده در پست قبلی برای تعیین فواصل کالیبراسیون دشوار می‌باشند. بر این اساس در این پست یک روش ساده برای تعیین فواصل زمانی کالیبراسیون ارائه می‌شود که تمامی کارکنان آزمایشگاهها می‌توانند از آن به راحتی استفاده نمایند. نام این روش ساده، روش تنظیم خودکار یا پلکانی می‌باشد. این روش در مقاله‌ای در کارگاه آموزشی و سمپوزیوم بین‌المللی NCSL 2006 در نشویل، تنسی که در پست قبلی آورده شده، نیز استفاده شده است. (اصل مقاله آن از لینک زیر قابل دانلود است.) در متن مقاله ذکر شده است که روش ساده پیشنهاد شده در آن برگرفته شده از راهنمای معتبر NCSL RP 1 است.
تعیین فواصل زمانی بین کالیبراسیون‌های متوالی استانداردهای مرجع، کاری و تجهیزات اندازه‌گیری عامل مهمی در حفظ توانایی آزمایشگاه برای تولید نتایج اندازه‌گیری قابل ردیابی و قابل اطمینان است. در بندهایی ۵-۵ و ۵-۶ استاندارد ISO/IEC 17025 الزام برای تعیین برنامه و مشخص کردن فواصل کالیبراسیون آورده شده است. بر این اساس یکی از سئوالاتی که برای بسیاری کارکنان مراکز آزمایشگاهی همواره وجود دارد در خصوص نحوه تعیین فواصل کالیبراسیون تجهیزات و ابزار آلات اندازه گیری است. آنها می‌خواهند بدانند چگونه فواصل کالیبراسیون را به نحوی مناسب تعیین کنند. برای انجام این کار روشهای تفاوتی وجود دارد که می‌توان از این روش‌ها در شرایط و موقعیت‌های مختلف استفاده نمود. بر این اساس، در این پست لیستی از راهنماها و مقالات مرتبط با تجزیه و تحلیل فاصله کالیبراسیون معرفی می‌شوند. امیدوارم که این مطلب به شما برای انتخاب روش یا روش‌ها مناسب کمک نماید.
دوره آموزش ممیزان داخلی نکات مهم در سیستم مدیریت کیفیت مبتی بر استاندارد ISO/IEC 17025 به مدت ۱۴ ساعت در برای کارکنان آزماشگاه های همکار اداره استاندارد استان زنجام برگزار گردید.
برگزار کننده دوره آموزشی: شرکت نوبانگ اندیشه
محل برگزاری دوره: اداره استاندارد استان زنجان
تاریخ برگزاری دوره: ۴و ۵ مرداد ماه ۱۳۹۶
مدرس دوره: مصطفی دستمردی
مرکز اعتباربخشی آزمایشگاه‌های آزمون و کالیبراسیون هندوستان (NABL) اقدام به تدوین راهنمای کاربردی برای انجام نتایج مقایسات بین آزمایشگاهی در آزمایشگاه‌های کالیبراسیون کشور هندوستان که قصد دارند استاندارد ISO/IEC 17025 را در آزمایشگاه‌های خود پیاده‌سازی نمایند، نموده است.
در این راهنماها (NABL 164) نحوه انتخاب آزمایشگاهها برای انجام مقایسات بین آزمایشگاهی و همچنین تجزیه و تحلیل نتایج پس از انجام مقایسات تشریح شده است. در ادامه این پست متن کامل در این راهنما آورده شده است.
نرم افزار QMSys GUM Software یک ابراز نرم افزاری ساخت شرکت Qualisyst Ltd برای محاسبه عدم قطعیت می‌باشد که در چهار نسخه Enterprise, Professional, Standard and Educational منتشر شده است. از این نرم افزار برای آنالیز عدم قطعیت در آزمون‌های فیزیکی، شیمیایی و کالیبراسیون می‌توان استفاده نمود.
پژوهشکده سیستم‌های مدیریت کیفیت و بازرسی پژوهشگاه استاندارد در نظر دارد از کارشناسان متخصص در قالب سرارزیاب، ارزیاب و کارشناس فنی برای تیم‌های ارزیابی این پژوهشکده در زمینه های زیر دعوت به همکاری نماید:
آنچه همواره مورد ابهام و فاقد وضوح لازم بوده منافع و مزایای اخذ تایید صلاحیت این استاندارد برای مراکز آزمایشگاهی می‌باشد. سئوال اساسی مطرح برای بسیاری از مدیران مراکز صنعتی و تحقیقاتی این است که اخذ تایید صلاحیت مطابق استانداردهای بین‌المللی برای آزمایشگاهها منفعت است یا هزینه؟
استانداردها اعتمادسازند روسای سازمان‌های IEC ،ISO و ITU به مناسبت روز جهانی استاندارد (۱۴ اکتبر ۲۰۱۶) پیام مشترکی صادر کرده‌اند، که متن پیام آنها به شرح زیر است: استانداردها ما را به روش‌ها و آیین کارهای اطمینان بخش و با…
استاندارد ایزو ۳۱۰۰۰ ویرایش ۲۰۰۹
مراکز آزمایشگاهی فارغ از نوع و اندازه با عوامل تأثیرگذار داخلی و خارجی روبرو می‌شوند که رسیدن و زمان رسیدن به اهدافش را غیرقطعی می‌کند. تأثیری که این عدم‌قطعیت بر اهداف مراکز آزمایشگاهی دارد، ریسک نام دارد.
ریسک در تمامی فعالیت‌های یک مرکز آزمایشگاهی وجود دارد. مراکز آزمایشگاهی ریسک را با شناسایی آن، تحلیل آن و سپس سنجش اینکه آیا ریسک را بایستی به منظور برآورده ساختن معیارهای ریسک، توسط برخورد با ریسک تعدیل نمود یا خیر مدیریت می کند.
ILAC International Laboratory Accreditation Cooperation = ILAC اتحادیه بین المللی تائید صلاحیت آزمایشگاهها ILAC یک اتحادیه بین المللی متشکل از آزمایشگاهها و نهادهای تائید صلاحیت و بازرسی کننده است که به منظور مرتفع نمودن موانع تجاری تشکیل شده است. تائید…
