بند ۳: اصطلاحات و تعاریف در ویرایش جدید استاندارد ISO/IEC FDIS 17025:2017

۳- اصطلاحات و تعاریف

در این استاندارد، علاوه بر اصطلاحات و تعاریف تعیین شده در استاندارد ISO/IEC Guide 99 و ISO/IEC 17000 اصطلاحات و تعاریف زیر نیز به کار می‌رود.

ISO و IEC پایگاه‌ داده‌های مربوط به اصطلاحات را برای استفاده در استانداردسازی در آدرس‌های زیر نگهداری می کنند:

— ISO Online browsing platform: available at https://www.iso.org/obp 
— IEC Electropedia: available at http://www.electropedia.org/ 

۳-۱- بی طرفی
وجود عینیت (objectivity) است.
یادآوری ۱: عینیت به این معنی است که تضاد منافعی وجود ندارد یا حل و فصل شده است تا این که تأثیر نامطلوب بعدی بر فعالیتهای آزمایشگاه نداشته باشد.
یادآوری ۲: سایر اصطلاحاتی که در بیان عنصر بی طرفی مفیدند عبارتند از: استقلال، عاری بودن از تضاد منافع، عاری بودن از گرایش، فقدان پیش داوری، عدم جانبداری، منصف بودن، داشتن فکر باز، برخورد یکسان، عدم وابستگی، توازن.

۳-۲- شکایت

بیان نارضایتی توسط هر شخص و یا سازمانی به یک آزمایشگاه (۳٫۶)، مربوط با فعالیت‌ها و یا نتایج حاصل از این آزمایشگاه، جایی که انتظار پاسخ از آن می رود.

[تعریف آورده شده در استاندارد ISO/IEC 17000:2004  بند ۵-۶ در این تعریف اصلاح شده است، عبارت “غیر از درخواست تجدید نظر” حذف شدهاست و همچنین عبارت “یک نهاد ارزیابی انطباق  یا نهاد تایید صلاحیت، در ارتباط با فعالیت‌های آن نها” جایگزین شده با “یک آزمایشگاه مربوط با فعالیت‌ها و یا نتایج حاصل از این آزمایشگاه”]

۳-۳- مقایسه بین آزمایشگاهی

سازماندهی، اجرا و ارزیابی اندازه‌گیری‌های یا آزمون‌ها، مطابق با شرایط از پیش تعیین شده، برای اقلام یکسان یا مشابه، توسط دو یا چند آزمایشگاه [SOURCE: ISO/IEC 17043:2010, 3.4]

۳-۴- مقایسه درون آزمایشگاهی

سازماندهی، اجرا و ارزیابی اندازه‌گیری‌های یا آزمون‌ها، مطابق با شرایط از پیش تعیین شده، برای اقلام یکسان یا مشابه، توسط یک آزمایشگاه 

۳-۵- آزمون مهارت

ارزیابی عملکرد مشارکت کننده بر اساس معیارهای از پیش تعیین شده به روش مقایسه‌های بین آزمایشگاهی

۳-۶- آزمایشگاه

نهادی که یک یا چند مورد از فعالیت‌های زیر را انجام می‌دهد:

– آزمون

– کالیبراسیون

– نمونه‌برداری، در ارتباط با آزمون‌ یا کالیبراسیون‌ها بعدی

یادآوری ۱: در این استاندارد “فعالیت‌های آزمایشگاه” ارجاع‌ به سه فعالیت ذکر شده فوق دارد.

۳-۷- قواعد تصمیم‌گیری

قواعدی که نحوه در نظر گرفتن عدم‌قطعیت اندازه‌گیری را در زمان بیان انطباق با یک الزامات مشخص شده، تشریح می‌کند.

۳-۸- تصدیق

ارائه شواهد عینی که یک قلم داده شده الزامات مشخص شده را برآورده می‌سازد.

مثال ۱: تایید اینکه یک ماده مرجع داده شده ادعا شده است برای مقدار کمیت و روش اندازه گیری مربوطه همگن است، برای انجام بخشی از اندازه‌گیری با داشتن یک جرم ۱۰ میلی گرم.

مثال ۲: تایید است که ویژگی‌های عملکردی یا الزامات قانونی یک سیستم اندازه گیری حاصل شده است.

مثال ۳: تایید اینکه عدم قطعیت اندازه گیری هدف را می توان برآورده نمود.

یادآوری ۱: در صورت لزوم، عدم قطعیت اندازه گیری باید مورد توجه قرار گیرد.
یادآوری ۲: قلم ممکن است، به عنوان مثال، یک فرآیند، روش اجرایی اندازه گیری، مواد، ترکیب، یا سیستم اندازه گیری باشد.

یادآوری ۳: الزامات مشخص شده به عنوان مثال برآورده سازی ویژگی‌های سازنده باشد.

یادآوری ۴: تصدیق در اندازه‌شناسی قانونی، در VIML تعریف شده است و در ارزیابی انطباق به طور عمومی، مربوط به بررسی و نشانه‌گذاری و یا انتشار گواهینامه تصدیق برای یک سیستم اندازه‌گیری باشد.

یادآوری ۵: تصدیق نباید با کالیبراسیون اشتباه گرفته شود. هر تصدیقی، صحه‌گذاری (۳٫۹) نیست.
توجه داشته باشید ۶ تا ورود: در شیمی، احراز هویت از نهاد نقش دارند، و یا فعالیت، نیاز به یک توصیف ساختار و یا خواص از آن نهاد و یا فعالیت.

یادآوری ۶: در شیمی، تصدیق شناسایی اجزای دخیل یا فعالیت، نیاز به یک شرح از ساختار یا خواص آن جزء یا فعالیت دارد.

۳-۹- صحه‌گذاری

تصدیق (۳-۸) جایی که الزامات مشخص شده برای استفاده مورد نظر مناسب است.

مثال: روش اجرایی اندازه‌گیری برای تعیین غلظت جرمی نیتروژن در آب، ممکن است برای اندازه‌گیری غلظت جرم نیتروژن در سرم انسانی نیز مورد تایید قرار گیرد.