تعیین فواصل کالیبراسیون تجهیزات اندازه‌گیری

تعیین فواصل کالیبراسیون

1- راهنمای تعیین فواصل کالیبراسیون تجهیزات

برای تعیین فواصل کالیبراسیون راهنمایی توسط ILAC و OIML منتشر شده است (متن کامل این راهنما از طریق لینک زیر قابل دانلود می‌باشد.)

 
 

خلاصه‌ای از مهمترین نکات ذکر شده در این در ادامه آورده شده است.

2- مقدمه بر تعیین فواصل زمانی انجام کالیبراسیون تجهیزات

تأییدهای‌ مکرر هزینه‌بر است‌ و استفاده‌ی‌ پیوسته‌ی‌ تجهیزات‌ را ناممکن‌ می‌سازد و کاری‌ را که‌ تجهیزات‌ مزبور در آن‌ به‌ کار می‌رود متوقف‌ کرد. بنابراین‌ باید تعادلی‌ در این‌ میان‌ برقرار شود عوامل‌ بسیاری‌ در تعیین‌ پریود تأیید مؤثرند که‌ مهم‌ترین‌ آن‌ها به‌ شرح‌ زیر است‌:
  • نوع‌ تجهیزات‌؛
  • توصیه‌ی‌ سازنده‌ی‌ تجهیزات؛‌
  • روند داده‌های‌ به‌دست‌ آمده‌ از کالیبراسیون‌های‌ پیشین؛‌
  • سوابق‌ ثبت‌شده‌ی‌ نگه‌داری‌ و تعمیر؛
  • گستردگی‌ و دشواری‌ کاربرد؛
  • میزان‌ گرایش‌ به‌ فرسودگی‌ و رانش‌؛
  • پریود مقایسه‌ی‌ متقابل‌ با دیگر تجهیزات‌ اندازه‌گیری؛‌ 
  • شرایط‌ محیطی‌ (دما، رطوبت‌، ارتعاش‌ و غیره‌)؛
  • درستی‌ِ مورد نظر در اندازه‌گیری‌.

3- انتخاب‌ اولیه‌‌ فواصل‌ زمانی‌ تأیید

مبنای‌ تصمیم‌ اولیه‌ در تعیین‌ فاصله‌ زمانی‌ تأیید عموماً بر اساس‌ شم‌ مهندسی‌ است – عواملی‌ که‌ باید در نظر گرفته‌ شوند عبارتند از:
  • توصیه‌ سازنده‌ تجهیزات‌؛
  • گستردگی‌ و دشواری‌ استفاده‌؛
  • تأثیر محیط‌؛
  • درستیِ موردنظر در اندازه‌گیری‌؛

4- بازنگری‌ فواصل‌ زمانی‌ کالیبراسیون تجهیزات

نظام قبلی که‌ بدون‌ بازنگری‌ فواصل‌ زمانی‌ِ تأیید و فقط‌ بر اساس‌ شمّ مهندسی‌ استوار باشد به‌ اندازه‌ی‌ کافی‌ قابل‌ اطمینان‌ نیست‌ پس‌ از برقراریِ تأیید به‌ روال‌ عادی‌، باید امکان‌ تنظیم‌ فواصل‌ زمانی‌ تأیید وجود داشته‌ باشد تا میان‌ احتمال‌ بروز عدم‌ انطباق‌ و هزینه‌ها، تعادلی‌ بهینه‌ برقرار شود اگر کمبود مالی‌ یا نیروی‌ انسانی‌ طولانی‌تر کردن‌ فواصل‌ زمانیِ کالیبراسیون را ایجاب‌ می‌کند، ولی به‌کارگیری‌ تجهیزات‌ اندازه‌گیری‌ که‌ درستیِ لازم‌ را ندارند می‌تواند هزینه‌ی‌ زیادی‌ در بر داشته‌ باشد. بر این اساس فواصل زمانی کالیبراسیون باید مورد بازنگری قرار گیرد روش‌های مختلفی برای بازنگری زمان کالیبراسیون وجود دارد که در ادامه به تشریح آنها پرداخته می‌شود:
  • تنظیم‌ خودکار یا “پلکانی‌”: در هر تأیید (کالیبراسیون) اگر دستگاهی در محدوده‌ی‌ خطا قرار گیرد فاصله‌ی‌ بعدی‌ تأیید افزایش‌ می‌یابد و اگر خارج‌ از محدوده‌ی‌ خطا باشد فاصله‌ کاهش‌ خواهد یافت‌ این‌ روش‌ “پلکانی‌” می‌تواند تنظیم‌ سریع‌ فواصل‌ زمانی‌ را در پی‌ داشته‌ باشد.
  • روش نمودار کنترل: در این‌ روش‌، نقاط‌ کالیبراسیون‌ مشابه‌ را از هر تأیید انتخاب‌ کرده‌ و نتایج‌ را نسبت‌ به‌ زمان‌ ترسیم‌ می‌کنند. مقادیر پراکندگی‌ و رانش‌ از روی‌ نمودارِ حاصل‌ محاسبه‌ می‌شوند. رانش‌ را معمولاً به‌ صورتِ مقدار میانگین‌ در یک‌ فاصله‌ی‌ زمانیِ تأیید و در مورد تجهیزات‌ بسیار پایدار در چند فاصله‌ی‌ زمانی‌ تأیید، محاسبه‌ می‌کنند.
  • روش زمان‌ تقویمی‌: در این‌ روش‌، ابتدا تجهیزات‌ اندازه‌گیری‌ بر مبنای‌ شباهت‌ ساختاری‌ و شباهت‌ میزان‌ پایداری‌ و قابلیت‌ اطمینانی‌ که‌ از آن‌ها انتظار می‌رود گروه‌بندی‌ می‌شوند فاصله‌ زمانی‌ تأییدی‌ که‌ به‌ هر گروه‌ اختصاص‌ داده‌ می‌شود ابتدا بر مبنای‌ شمّ مهندسی‌ است‌ چنانچه‌ زیرگروهِ خاصی‌ از تجهیزات‌ وضعیت‌ مشابهی‌ با سایر اقلام‌ آن‌ گروه‌ ندارد، این‌ زیرگروه‌ باید به‌ گروه‌ دیگری‌ منتقل‌ شود که‌ فاصله‌ی‌ زمانی‌ تأیید دیگری‌ دارد.
  • روش مدتِ بهره‌گیری‌: فاصله‌ی‌ زمانی‌ تأیید، به‌ جای‌ زمان‌ سپری‌ شده‌ی‌ تقویمی‌، بر حسب‌ ساعات‌ کارکرد دستگاه‌ بیان‌ می‌شود.
  • آزمون‌ در حال‌ خدمت‌ (جعبه‌ی‌ سیاه‌): این‌ روش‌ می‌تواند در فاصله‌ی‌ میان‌ تأییدهای‌ کامل،‌ اطلاعات‌ سودمندی‌ در مورد مشخصات‌ تجهیزات‌ اندازه‌گیری‌ فراهم‌ آورد، و افزون‌ بر آن‌ رهنمودی‌ در مورد مناسب‌ بودن‌ برنامه‌ی‌ تأیید به‌ دست‌ دهد. این‌ روش‌ صورت‌ دیگری‌ از روش‌های‌ ۱ و ۲ و به‌ ویژه‌ برای‌ دستگاه‌های پیچیده‌ مناسب‌ است‌. پارامترهای‌ مهم‌ به‌ طور مکرر (یک‌ یا چند بار در روز) به‌ وسیله‌ی‌ تجهیزات‌ کالیبراسیون‌ با یک‌ “جعبه‌ی‌ سیاه‌” (مخصوصِ نظارتِ پارامترهای‌ یادشده‌) بررسی‌ می‌شود. چنانچه‌ با استفاده‌ از جعبه‌ی‌ سیاه‌ معلوم‌ شود که‌ دستگاه‌ اندازه‌گیری‌ نامنطبق‌ است‌، دستگاه‌ مزبور برای‌ تأیید کامل‌ ارسال‌ می‌شود. مزیت‌ بزرگ‌ این‌ روش‌ آن‌ است‌ که‌ تجهیزات‌ اندازه‌گیری‌ در بیش‌ترین‌ زمان‌ ممکن‌ در دسترس‌ کاربران‌ قرار دارد.

5- هماهنگی برای برگزاری دوره‌‌ آموزشی کالیبراسیون عمومی 

جهت هماهنگی برای برگزاری دوره‌‌ آموزشی کالیبراسیون عمومی می‌توانید با ما تماس بگیرید.

دیدگاهتان را بنویسید